Immunoterapia alergenowa w dobie pandemii.

Powrót do strony głównej

17 listopada 2020

W dobie pandemii pacjenci zmagający się z alergią mają utrudniony dostęp do leczenia.
Czy wobec SARS-CoV-2 istnieje szansa na rozpoczęcie skutecznej terapii?

Immunoterapia alergenowa w dobie pandemii

Na pytania opowiada:

Prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński
Kierownik Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego oraz Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii WUM, V-ce Przewodniczący Rady Uczelni WUM, Przewodniczący Rady Ekspertów Rzecznika Praw Pacjenta.

Jak obecnie w dobie COVID-19 wygląda sytuacja pacjentów i możliwości diagnostyczne w poradni alergologicznej?

Na początku pandemii wstrzymano działalność poradni specjalistycznych. Nie przyjmowaliśmy pacjentów „pierwszorazowych” i nie mogliśmy kontynuować leczenia u pacjentów objętych naszą opieką. Spowodowało to, że czas oczekiwania na konsultację i kontynuację leczenia wydłużył się. Było to zjawisko bardzo niepokojące i niekorzystne dla pacjenta. Przygotowanie i wprowadzenie odpowiednich standardów pozwoliło na wznowienie działalności poradni alergologicznych. Wizyty pacjentów muszą być tak zaplanowane, aby zachować wszelkie standardy reżimu sanitarnego. Wszystkie te działania pozwalają na minimalizowanie ryzyka transmisji wirusa SARS-CoV-2. Dodatkowo w naszej poradni zaleciłem pacjentom stosowanie tzw. kwarantanny czynnościowej, polegającej na tym, że osoba przychodząca do poradni powinna przez 7 dni wcześniej unikać ryzykowanych zachowań, czyli takich, które mogłyby doprowadzić do jej zakażenia, a więc spotkań grupowych, obecności w dużych skupiskach w zamkniętej przestrzeni oraz przestrzegania szczególnie noszenia maski na nosie i na ustach. Należy zwrócić uwagę, iż w alergologii diagnostyka opiera się między innymi na różnicowaniu, czy objawy, które ma pacjent to objawy alergii czy infekcji. Symptomatologia tych schorzeń jest bardzo podobna: katar, kaszel, kichanie, nieżyt błony śluzowej gardła, złe samopoczucie to są cechy, które występują zarówno u pacjentów z alergią, jak i z infekcją. A zatem można stwierdzić, że w alergologii bardzo często spotykamy się z infekcjami. Natomiast mamy do dyspozycji szereg technik, które są nam bardzo pomocne w diagnozowaniu i różnicowaniu alergii i infekcji, jak oznaczenie przeciwciał w surowicy, które możemy wykonać w dowolnym momencie choroby i stosowanej farmakoterapii. Testy skórne, płatkowe, punktowe w okresie bezobjawowym i wolnym od farmakoterapii to najlepsze warunki do postawienia
diagnozy i rozpoczęcia leczenia.

Na czym polega immunoterapia alergenowa?

Alergia jest specyficzną niewspółmierną reakcją organizmu na czynniki środowiskowe, które generalnie są dla człowieka nieszkodliwe. Wywołanie tolerancji na te czynniki przyświecało koncepcji stworzenia odczulania. Swoista immunoterapia alergenowa potocznie nazywana odczulaniem, opiera się na podawaniu wzrastających dawek odpowiedniego alergenu, w celu zmniejszenia na niego reakcji nadwrażliwości w organizmie chorego. Może być to forma iniekcji, która jest najbardziej kontrolowaną formą podania alergenu, lub forma podjęzykowa i doustna. Leczenie to, pod warunkiem prawidłowo
dobranej i podanej serii szczepionek, zmniejsza objawy alergii i podnosi komfort życia chorego, bez potrzeby ciągłego przyjmowania leków przeciwalergicznych. Immunoterapia alergenowa jest jedną z podstawowych metod leczenia alergii, w Polsce wciąż zbyt rzadko stosowaną.

Co można powiedzieć o skuteczności odczulania w formie iniekcji?
Szczepionki alergenowe w postaci wstrzyknięć podskórnych są skuteczną i w większości przypadków bezpieczną alternatywą dla nieskutecznego leczenia objawowego. Pacjent reagujący na jeden alergen np. roztocza kurzu domowego, czy jeden gatunek drzew może mieć spektakularny efekt. Przestanie odczuwać dolegliwości, nie będzie musiał przyjmować leków lub będzie brał je rzadko. Należy pamiętać jednak, że jest pewna grupa pacjentów, gdzie możemy nie mieć sukcesu w terapii. Uczulenie na bardzo wiele alergenów wziewnych i pokarmowych, atopowe zapalenie skóry (AZS), gdzie mamy doczynienia z tzw. poliwalentną alergią, może być szczególnie trudne w doborze odpowiedniej szczepionki, a co za tym idzie skutecznego odczulania. Jednak zawsze warto próbować. Na powodzenie terapii ma wpływ jeszcze kilka innych czynników, jak prawidłowa technika podania szczepionki, co pozwoli ograniczyć wystąpienia działań niepożądanych, indywidualne predyspozycje pacjenta, ścisła współpraca pacjenta z zespołem terapeutycznym i przestrzeganie zaleceń.

"(...) grupa ekspertów
międzynarodowych, zarówno
Europejskiej Akademii Alergologii
i Stowarzyszenia Aria wydała
wspólny dokument, który
mówi, że nie ma podstaw do
ograniczania w czasie epidemii
dostępności do tej metody
leczenia"

Czy w dobie pandemii można rozpocząć immunoterapię alergenową?
Jak najbardziej można. W lipcu bieżącego roku grupa ekspertów międzynarodowych, zarówno Europejskiej Akademii Alergologii i Stowarzyszenia Aria wydała wspólny dokument, który mówi, że nie ma podstaw do ograniczania w czasie epidemii dostępności do tej
metody leczenia. Jeżeli pacjent jest zdrowy, zachowuje obowiązujący reżim sanitarny oraz unika ryzykownych zachowań, wówczas może
rozpocząć immunoterapię alergenową.

Galeria

immunoterapia-alergenowa-w-dobie-pandemii

Zobacz pozostałe aktualności

Immunoterapia alergenowa w dobie pandemii.

Na pytania opowiada:

Prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński Kierownik Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego oraz Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii WUM, V-ce Przewodniczący Rady Uczelni WUM, Przewodniczący Rady Ekspertów Rzecznika Praw Pacjenta.

Galeria

Prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński
Kierownik Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego oraz Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii WUM, V-ce Przewodniczący Rady Uczelni WUM, Przewodniczący Rady Ekspertów Rzecznika Praw Pacjenta.